Cele Polskiego Towarzystwa Penitencjarnego
Celami Polskiego Towarzystwa Penitencjarnego w świetle jego statutu są min. upowszechnianie dorobku nauk penalnych; wspieranie działalności placówek penitencjarnych oraz pracy kuratorów sądowych; udzielanie promocji inicjatywom; propozycjom i wnioskom zmierzającym do usprawnienia pracy placówek penitencjarnych; przygotowanie opinii w przedmiocie zmian w prawie penitencjarnym; organizowanie dyskusji środowiskowych; upowszechnianie doświadczeń placówek penitencjarnych i doświadczeń własnych członków Towarzystwa; informowanie społeczeństwa o problemach związanych z wykonywaniem kary pozbawienia wolności, tymczasowego aresztowania; umieszczania nieletnich w zakładach poprawczych i prowadzenie sądowego dozoru kuratorskiego; współdziałanie z instytucjami i stowarzyszeniami współuczestniczącymi w wykonywaniu kary pozbawienia wolności i umieszczenia w zakładzie poprawczym; prowadzenie badań naukowych w zakresie problematyki penitencjarnej. Cele te realizowane są poprzez: organizowanie zebrań otwartych, odczytów i dyskusji, spotkań z przedstawicielami instytucji penitencjarnych, administracji rządowej oraz z przedstawicielami nauki; organizowanie wzajemnej wymiany doświadczeń wśród swoich członków; publikowanie opracowań własnych i upowszechnianie dorobku piśmiennictwa penitencjarnego polskiego i zagranicznego; powoływanie i pracy kół terenowych sekcji, klubów dyskusyjnych; inicjowanie wymiany z zagranicznymi stowarzyszeniami o celach zbliżonych do realizowanych przez Towarzystwo; publikowanie opracowań własnych.
Towarzystwo opiera swoją działalność na pracy społecznej swoich członków. W ciągu ostatnich 20 lat liczyło ono łącznie 150-200 członków, którzy przede wszystkim działali w ramach terenowych kół, zaś kilkunastu członków pozostawało poza strukturą kół. Towarzystwo nie jest organizacją masową, której zależy na tym, aby liczba członków wzrastała. Jest organizacją elitarną w tym znaczeniu, że zrzesza osoby, których aktywność przejawia się w oryginalnych, reformatorskich pomysłach, chęci zmian w systemie penitencjarnym, gotowych dać służbie więcej niż ona od nich żąda.
Józef Nawój, Bogdan Nowak, Polskie Towarzystwo Penitencjarne w trosce o więziennictwo. W: Refleksje i impresje jubileuszowe. 20 lat działalności Polskiego Towarzystwa Penitencjarnego, Kalisz 2013, s. 57 -59.